آگار (Agar) چیست؟
آگار یک ماده ژلساز طبیعی است که از دیواره سلولی جلبکهای قرمز مانند Gelidium و Gracilaria استخراج میشود. این ماده در بیوتکنولوژی و علوم زیستی بهعنوان محیط کشت برای رشد میکروارگانیسمها، باکتریها و قارچها مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیها و کاربردهای آگار
آگار به دلیل خاصیت ژلاتینی و پایداری در دماهای مختلف، در آزمایشگاهها برای تهیه محیطهای کشت جامد استفاده میشود. این ماده بهصورت پودر عرضه شده و پس از حرارتدهی و سرد شدن، به ژل جامد تبدیل میشود.
محیط کشت میکروبی
آگار بهعنوان پایه محیطهای کشت جامد برای رشد و تکثیر باکتریها، قارچها و سایر میکروارگانیسمها مورد استفاده قرار میگیرد.
جداسازی و شناسایی میکروارگانیسمها
با افزودن ترکیبات خاص، آگار به یک محیط انتخابی یا تمایزی تبدیل شده و برای جداسازی و شناسایی گونههای میکروبی مختلف کاربرد دارد.
غربالگری ژنتیکی
در مهندسی ژنتیک، آگار برای غربالگری سلولهای تراریخته و بررسی تغییرات ژنتیکی مورد استفاده قرار میگیرد.
آزمایشهای آنتیبیوتیکی
آگار در آزمایش حساسیت آنتیبیوتیکی مانند دیسک دیفیوژن بهکار میرود که به بررسی میزان مقاومت یا حساسیت باکتریها نسبت به داروهای ضد میکروبی کمک میکند.
کشت بافت گیاهی
در تکنیک کشت بافت گیاهی، آگار محیطی استریل و مناسب را برای رشد و تکثیر سلولهای گیاهی فراهم میکند.
مطالعات بیوشیمیایی و میکروبیولوژیکی
آگار بهعنوان عامل ژلکننده در آزمایشهای بیوشیمیایی و مطالعات میکروبیولوژیکی مانند آزمایشهای تخمیر و هضم مواد مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
جمعبندی
آگار یکی از پرکاربردترین مواد در میکروبیولوژی، مهندسی ژنتیک و کشت بافت است. این ماده به دلیل پایداری حرارتی، ژلکنندگی قوی و عدم مصرف توسط میکروارگانیسمها، محیطی ایدهآل برای رشد و بررسی میکروبها، جداسازی سویههای خاص و آزمایشهای تشخیصی فراهم میکند.