X-Gluc (مخفف 5-برومو-4-کلرو-3-ایندول-β-D-گلوکورونید) یک سوبسترای رنگ‌زا است که برای تشخیص فعالیت آنزیم β-گلوکورونیداز (GUS) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به‌ویژه در آزمایش‌های زیست‌فناوری و مهندسی ژنتیک برای شناسایی بیان ژن‌های تراریخته کاربرد دارد.
مکانیسم عملکرد
ژن uidA که کدکننده آنزیم β-گلوکورونیداز (GUS) است، معمولاً به‌عنوان یک ژن گزارشگر در گیاهان تراریخته مورد استفاده قرار می‌گیرد. X-Gluc به‌عنوان سوبسترای این آنزیم عمل کرده و در صورت تجزیه، یک ترکیب آبی تیره تولید می‌کند که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است. این ویژگی امکان ردیابی و تایید بیان ژن خارجی را فراهم می‌کند.
کاربردهای X-Gluc
X-Gluc در علوم زیستی و زیست‌فناوری به‌طور گسترده استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای مهم آن عبارتند از:
بررسی بیان ژن در گیاهان تراریخته: این ماده به‌طور رایج در آزمایش‌های شناسایی و تحلیل بیان ژن‌های مهندسی شده در گیاهان به کار می‌رود.
تجزیه‌وتحلیل فعالیت آنزیم GUS: در مطالعات بیوشیمیایی، X-Gluc برای ارزیابی سطح فعالیت آنزیم GUS در نمونه‌های مختلف استفاده می‌گردد.
ردیابی میکروارگانیسم‌های تراریخته: در آزمایش‌های میکروبیولوژی، از این سوبسترا برای تشخیص باکتری‌های حاوی ژن uidA استفاده می‌شود.
روش تهیه محلول X-Gluc
برای تهیه محلول ذخیره X-Gluc با غلظت 20 میلی‌گرم در میلی‌لیتر، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. مقدار 30 میلی‌گرم X-Gluc را در 1.5 میلی‌لیتر DMF حل کنید.
2. مخلوط را با ورتکس همگن کنید.
3. محلول را با فویل آلومینیومی بپوشانید و در مقادیر کوچک تقسیم کنید.
4. ذخیره‌سازی در دمای منهای 20 درجه سانتی‌گراد انجام شود. (محلول به مدت یک سال قابل استفاده است.)
مزایای X-Gluc
X-Gluc یک ابزار کلیدی در پژوهش‌های مهندسی ژنتیک است که به دلیل تولید رنگ آبی در حضور آنزیم GUS، امکان شناسایی سریع و دقیق بیان ژن را فراهم می‌کند. از جمله مزایای آن می‌توان به حساسیت بالا، سهولت استفاده و امکان کاربرد در انواع سیستم‌های بیولوژیکی اشاره کرد.
