هیدروکسی‌اوره (Hydroxyurea) چیست؟
هیدروکسی‌اوره یک ترکیب شیمیایی با ساختار آنالوگ هیدروکسیله‌ی اوره است که در درمان بیماری‌های مختلف از جمله کم‌خونی داسی‌شکل و برخی سرطان‌ها کاربرد دارد. این ماده به دلیل تاثیر بر چرخه سلولی، به عنوان یک داروی ضدتومور و تنظیم‌کننده رشد سلولی شناخته می‌شود.
مکانیسم عمل
هیدروکسی‌اوره به طور اختصاصی در مرحله S چرخه سلولی عمل می‌کند و با مهار آنزیم ریبونوکلئوتید ردوکتاز (RNR)، از سنتز DNA جلوگیری کرده و موجب توقف تقسیم سلولی می‌شود. این خاصیت، آن را به یک عامل موثر در درمان بیماری‌های خونی تبدیل کرده است.
کاربردهای هیدروکسی‌اوره
درمان کم‌خونی داسی‌شکل: افزایش سطح هموگلوبین جنینی (HbF) که به کاهش بحران‌های شدید و نیاز به انتقال خون در بیماران کمک می‌کند.
درمان سرطان: مهار رشد سلول‌های توموری، به‌ویژه در سرطان خون (لوسمی) و کارسینومای پستان.
مهار رشد انگل‌های بیماری‌زا: به‌عنوان یک داروی آزمایشی برای مهار لیشمانیا مکسیکانا در آزمایش‌های زنده‌مانی سلول.
تحقیقات زیستی: به‌کارگیری در آزمایش‌های مرتبط با هماهنگی چرخه سلولی در سلول‌های سرطانی و سلول‌های مدل مانند شیزوساکارومایسس پومبه.
عملکردهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی
هیدروکسی‌اوره با تولید رادیکال‌های آزاد نیتروکسید، ریبونوکلئوتید ردوکتاز را غیرفعال کرده و از تولید دئوکسی‌نوکلئوتیدها جلوگیری می‌کند. این فرایند منجر به مهار سنتز DNA و توقف تقسیم سلولی می‌شود که در نهایت می‌تواند باعث مرگ سلولی در مرحله S گردد.
جمع‌بندی
هیدروکسی‌اوره یکی از داروهای مهم در درمان بیماری‌های خونی و سرطانی است که با تاثیر بر چرخه سلولی، تقسیم سلولی را کنترل کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. این ماده همچنین در تحقیقات زیستی و مهار انگل‌های بیماری‌زا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
